Neden tahta-ahşap oyuncak?
“ahşap oyuncak” denince akla gelen genelde sağlıklı, nostaljik olması.
Her ne kadar ahşap oyuncakla, ahşap oyun aracı veya malzemesi birbirinden farklı iseler de – oyun aracı sadece oyun içinde oyuncak yerine geçmekte- taş, tahta, bez parçası vs. ben yine de ahşap oyuncakları- hepsini olmasa bile oyun araçları grubuna daha yakın buluyorum, bunun nedeni ise kullanılan malzemenin doğada çok kolay bulunduğunu, ve insan becerisiyle yapılabilirliğini hissetmemiz.Çocuk ahşap oyuncağı elinde tutarak, onun sıcaklığını ve mükemmel dokusunu algılayarak doğayı, ağacın özünü ve doğa ile ahengini görür, anlar ve öğrenir. Yaşamdaki dönüşümü anlaması için çok önemli olan bu oyuncak her şeyin bir kaynağının olduğunu, doğadaki döngüyü kavramak için bir araçtır.Ahşap oyuncağı tanımlarken hep geriye bakıyoruz, teknolojinin gelişmemiş olduğu dönemlere..Topaçlar, yoyolar, değnek atlar, çeşit çeşit arabalar, ve annelerimizin, babalarımızın değerini çok iyi bildiği, bunu da keyifle bizlere anlattığı oyuncaklar.
Ahşap oyuncak binlerce yıllık geçmişe dayanıyor. En eski ahşap oyuncak olarak topaç biliniyor. Mısırlılar topacı parmakları arasında çeviriyorlar (bana bir hattat bu tip topaçlarla alıştırma yaptığını söylemişti) çocukların güzel yazı yazmaları için, küçük kas gelişimi için ne kadar da önemlidir topaç. Bizde ise unutulan, çocukların tanımadıkları bir oyuncak.📷
Neden ahşap oyuncak sorusu karşımıza çıktığında bunun yanıtını şu ana noktalarda toplamak mümkündür.
Doğal malzeme olması nedeniyle ahşap oyuncak çocuk sağlığı için en doğru materyaldir. Üzerinde sağlığa zarar veren hiçbir boya, vernik içermez. Hatta doğrudan doğruya hiç cila atmadan kullanılabilir, bu nedenledir ki ahşap oyuncağın üzerinde bakteri üremesi çok güçtür, bunun için dezenfekte gerektirmez, ve dezenfekte edilirken kullanılan zararlı maddelerin oyuncağın yapısına zarar vermesi da böylelikle önlenmiş olur.
Ahşaba dokunmak , onunla oynamak vücuttaki elektriği alır, rahatlatır.
Ahşap oyuncakta ürün yelpazesi sonsuzdur, mutlaka bir fabrikasyon üretime geçilmesi gerekmez, insanın kendisi, yakınları için için 1-2 ahşap oyuncak yapmak, kendine göre tasarlamak mümkündür.
Ahşap oyuncaklar nesilden nesile geçen ürünlerdir, dededen toruna geçen bu ürünler her zaman, eskiyince de değerlidir.
Tamamen geri dönüşümlüdür. Ayrıca marangoz artıklarından, kereste, odun artıklarından da ahşap oyuncak yapmak mümkündür. Özellikle ahşap oyuncak yapımı için ağaç kesmeye gerek yoktur. Budanmış ağaçlardan ve doğanın dengesini bozmadan kesilen ağaçlardan da ahşap oyuncak yapılır.
Ahşabın sıcaklığını, ahşap oyuncağın dokusunu hissetmek, elinde tutmak değer verdiğimiz ahşap oyuncağın kaynağına, yani ağaca, doğaya değer vermemize sebep olur.
Ahşap oyuncak aynı zamanda evde çocuğunuzun odasına koyabileceğiniz, işyerinde masanızın üzerinde kullanabileceğiniz nesnelerdir, görünümü güzel hatta bir tür sanat eserleridir, doğallığı sebebiyle de estetiktir.
Ahşap oyuncak dayanıklıdır, bozulmaz, kırıldığında yapıştırmanız, rengini değiştirmeniz mümkündür.
Ahşap oyun araçları birçok yaş grubuna hitap eder. Örneğin bir Tangramle 3 yaşında bir çocuk oynarken aynı zamanda yetişkin de çocukla veya tek başına bu oyunu oynar.
Ahşap oyun araçları nesiller, kültürler arasındaki kaynaşmayı da sağlar. Örneğin çocuğun dedesinin yapmış veya oynamış olduğu topacın çocuk için özel bir değeri vardır, Rusların Matrioschkası ile oynarken başka kültürlerdeki özellikleri de görür tanırlar
Fakat en önemlisi tahta oyuncağın insan elinde şekillendiğinin, ve hiçbir zaman modasının geçmediğinin çocuk tarafından görülmesidir.
Ahşap oyuncak üretilmesi için mutlaka yüksek teknolojiler kullanılması gerekmez. El yapımı, yontma ürünler özellikle değerlidir.Ekoloiik dengeyi kurmanın da bir şartı en basit teknolojileri kullanarak değerli ürünler yaratmaktır.30 yıldır dünyayı dolaşarak ahşap oymacılığını öğreten Juan Carlos Lizana “bizim için gerekli olan teknolojiye doğaya en az zararı vererek ve yerine koyarak sahip olunabilir” demektedir. Not: Bu yazı Şule Şenol tarafından hazırlanıp Alternatif Çocuk Gazetesinde yayınlanmıştır.
T-istasyondaki oyun malzemelerinin çoğu tahtadan yapılmıştır.